Θλίψη, οργή και αγανάκτηση, είναι τα αισθήματα που διακατέχουν τη λαϊκή βάση του κινήματός μας. Θλίψη για την επώδυνη ήττα του ΠΑΣΟΚ στις εκλογές και αγανάκτηση και οργή για τα τεκταινόμενα μετά την ήττα. Παρότι εν θερμώ είναι δύσκολο να αποτιμήσεις σε βάθος τα αίτια της ήττας, θεωρώ ότι το σημαντικότερο πρόβλημα του κινήματός μας τα τελευταία χρόνια είχε να κάνει με την μη οριοθέτηση της πολιτικής μας σε σχέση με τη νεοφιλελεύθερη πολιτική της ΝΔ.
Το πρόβλημα αυτό δεν είναι ελληνικό και δεν απασχολεί μόνο το ΠΑΣΟΚ. Σε όλη την Ευρώπη, τα σοσιαλιστικά και σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, αντιμετωπίζουν παρόμοιες προσκλήσεις. Αφού τις προηγούμενες δεκαετίες πολιτεύτηκαν ως Κυβερνητικά κόμματα (Αγγλία, Ελλάδα, Γερμανία, Γαλλία κλπ), ενδίδοντας στις νεοφιλελεύθερες επιταγές και ξεχνώντας τις δυνάμεις της εργασίας, ξαφνικά είδαν να επανέρχεται παντού, μια original δεξιά που σάρωσε τα όποια εκλογικά κάστρα υπήρχαν. Η απουσία πειστικού οράματος, η έλλειψη επεξεργασμένου συνολικού πολιτικού σχεδίου παρέμβασης στην κοινωνία με εναλλακτικές προτάσεις στα επίκαιρα προβλήματα σε μια εποχή που στον κόσμο συντελούνταν ιστορικές αλλαγές, αποτέλεσαν τα κύρια στοιχεία της βαθιάς, πολύπλευρης και παρατεταμένης κρίσης της. Αυτή την κρίση βιώνει και το κίνημά μας σήμερα.
Ήρθε λοιπόν η ώρα με ωριμότητα, να τοποθετηθούμε πάνω στα προβλήματα που αναλύθηκαν πιο πάνω. Ήρθε η ώρα να δώσουμε τις δικές μας απαντήσεις στα ερωτήματα:
Ποια η στάση μας στο διεθνές γίγνεσθαι με τη μονοκρατορία των ΗΠΑ;
Ποιο οργανωτικό μοντέλο απαντά στις σημερινές συνθήκες;
Οικονομία της αγοράς ή οικονομία με κέντρο τις ανάγκες του ανθρώπου;
Ορισμένοι ισχυρίζονται ότι ζούμε σε καθεστώς μεταδημοκρατίας και το ισχυρίζονται δικαίως. Μεταδημοκρατία σημαίνει το δημοκρατικό πολίτευμα, στο οποίο δεν κυριαρχεί τόσο η ουσιαστική πολιτική στόχευση αλλά η επικοινωνία. Μεταδημοκρατία σημαίνει ότι έχει αυξηθεί το κύρος και η βαρύτητα στις πολιτικές αποφάσεις των οικονομικών συμφερόντων και έχει υποχωρήσει το κύρος και το βάρος του λαϊκού παράγοντα στη λήψη των αποφάσεων. Μεταδημοκρατία σημαίνει ότι η πολιτική ημερήσια διάταξη προσδιορίζεται κυρίως απ' τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και όχι τόσο από τα πολιτικά όργανα των πολιτικών κομμάτων. Εάν θέλουμε να αντιστρέψουμε αυτή την κατάσταση, πρέπει να ξαναμιλήσουμε για την ανάγκη θεσμικής διεύρυνσης της δημοκρατίας, που δίνει άλλο ρόλο στη λαϊκή πρωτοβουλία και συμμετοχή. Σε τούτη την συγκυρία το ΠΑΣΟΚ, ένα δρόμο έχει αυτόν του ανοικτού διαλόγου, της σύνθεσης και της οριοθέτησης προς τα δεξιά των θέσεών του.
Το πρόβλημα αυτό δεν είναι ελληνικό και δεν απασχολεί μόνο το ΠΑΣΟΚ. Σε όλη την Ευρώπη, τα σοσιαλιστικά και σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, αντιμετωπίζουν παρόμοιες προσκλήσεις. Αφού τις προηγούμενες δεκαετίες πολιτεύτηκαν ως Κυβερνητικά κόμματα (Αγγλία, Ελλάδα, Γερμανία, Γαλλία κλπ), ενδίδοντας στις νεοφιλελεύθερες επιταγές και ξεχνώντας τις δυνάμεις της εργασίας, ξαφνικά είδαν να επανέρχεται παντού, μια original δεξιά που σάρωσε τα όποια εκλογικά κάστρα υπήρχαν. Η απουσία πειστικού οράματος, η έλλειψη επεξεργασμένου συνολικού πολιτικού σχεδίου παρέμβασης στην κοινωνία με εναλλακτικές προτάσεις στα επίκαιρα προβλήματα σε μια εποχή που στον κόσμο συντελούνταν ιστορικές αλλαγές, αποτέλεσαν τα κύρια στοιχεία της βαθιάς, πολύπλευρης και παρατεταμένης κρίσης της. Αυτή την κρίση βιώνει και το κίνημά μας σήμερα.
Ήρθε λοιπόν η ώρα με ωριμότητα, να τοποθετηθούμε πάνω στα προβλήματα που αναλύθηκαν πιο πάνω. Ήρθε η ώρα να δώσουμε τις δικές μας απαντήσεις στα ερωτήματα:
Ποια η στάση μας στο διεθνές γίγνεσθαι με τη μονοκρατορία των ΗΠΑ;
Ποιο οργανωτικό μοντέλο απαντά στις σημερινές συνθήκες;
Οικονομία της αγοράς ή οικονομία με κέντρο τις ανάγκες του ανθρώπου;
Ορισμένοι ισχυρίζονται ότι ζούμε σε καθεστώς μεταδημοκρατίας και το ισχυρίζονται δικαίως. Μεταδημοκρατία σημαίνει το δημοκρατικό πολίτευμα, στο οποίο δεν κυριαρχεί τόσο η ουσιαστική πολιτική στόχευση αλλά η επικοινωνία. Μεταδημοκρατία σημαίνει ότι έχει αυξηθεί το κύρος και η βαρύτητα στις πολιτικές αποφάσεις των οικονομικών συμφερόντων και έχει υποχωρήσει το κύρος και το βάρος του λαϊκού παράγοντα στη λήψη των αποφάσεων. Μεταδημοκρατία σημαίνει ότι η πολιτική ημερήσια διάταξη προσδιορίζεται κυρίως απ' τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και όχι τόσο από τα πολιτικά όργανα των πολιτικών κομμάτων. Εάν θέλουμε να αντιστρέψουμε αυτή την κατάσταση, πρέπει να ξαναμιλήσουμε για την ανάγκη θεσμικής διεύρυνσης της δημοκρατίας, που δίνει άλλο ρόλο στη λαϊκή πρωτοβουλία και συμμετοχή. Σε τούτη την συγκυρία το ΠΑΣΟΚ, ένα δρόμο έχει αυτόν του ανοικτού διαλόγου, της σύνθεσης και της οριοθέτησης προς τα δεξιά των θέσεών του.
